Het Pantheon en de Piazza Navona

Lopend van het Piazza di Venezia naar het Piazza Navona is een lange wandeling van oost naar west door het historisch centrum die (zo zegt het boek) in een aantal kleinere stukken kan worden opgesplitst.  Niks voor ons, we staan vroeg op, nemen de bus naar het Piazza di Venetia en starten onze vijfde dag. Het Piazza de Venezia is een van de drukste pleinen van Rome.
Als je met de rug naar het kolossale witte monument voor Victor Emanuell 11 gaat staan kijk je recht voor je uit op de noord-zuid as van het centrum, de Via del Corso, die doorloopt tot aan de Piazza del Popolo.  Dankzij onze tochten te voet beginnen we de plattegrond van de stad te snappen.
De Piazza Venezia is genoemd naar het Palazzo di Venezia, eens de zetel van de Venetiaanse ambassadeur. Het is het eerste gebouw in Rome dat in renaissancestijl werd opgetrokken. Het oorspronkelijke ontwerp had vier torens, daarvan werd er maar één gerealiseerd. Tijdens het fascistische bewind had Mussolini hier zijn werkkamer met Frans balkon.  
Al hoewel, kamer................
Natuurlijk gaan we naar binnen en zien dat de Duce zetelde in de Sala di Mappamondo, de Zaal van de Wereldkaart, een immense ruimte genoemd naaar de fresco's met wereldkaarten aan de wanden. Daar zat hij achter een al even immense tafel, geflankeerd door een metershoge kandelaar. Wie op audiëntie kwam moest de hele zaal doorlopen tot voor die tafel, om maar goed te beseffen tot welke tegenwoordigheid je werd toegelaten. Maar vertelt de gids: "Toen Hitler op bezoek kwam ging hij door een zijdeurtje naar binnen en stond tot Musselini's verrassing opeens voor diens neus".
Wie overigens ten tijde van het bewind 's nachts over de verlaten Piazza Venezia liep kon in het paleis achter één raam altijd licht zien branden, ten teken dat het bewind altijd waakzaam was.
In het paleis is nu een museum van middeleeuwse kinst.
We zijn verwend de afgelopen dagen en vinden het wel aardig!
In de Via del Corso gaan we links de Via Lata in en zien rechts tegen een muur een van Rome's meest charmante fonteinen: die van de Vatman. Ook dit was oorspronkelijk een van de Sprekende Beelden.
Aan het eind van de straat komen we op de Piazza del Collegio Romano. Hier is de ingang van de Galleria Doria-Pamphili, een van de belangrijkste schilderijencollecties van Rome.
De schilderijen zijn in een gesloten formatie opgehangen, zoals dat vroeger gebruikelijk was. Hoogtepunt is het portret van paus Innocentius X  door Velazquez.
We passeren al lopend een speelse schepping van Bernini: een marmeren olifant met op zijn rug een obelisk, afkomstig uit een Isistempel die hier in de buurt was. De olifant keert zijn achterwerk naar het voormalige klooster van de dominicanen met wie Bernini nogal eens overhoop lag.
Na nog veel meer kerken met overal prachtige schilderijen komen we bij het Pantheon. Het best bewaard gebleven gebouw uit de klassieke oudheid in Rome.

Soms kun je het Pantheon vanuit het vliegtuig  zien liggen als een stenen oog dat al bijna negentienhonderd jaar naar de hemel kijkt. Romulus, de stichter van Rome, zou hier tijdens een onweersbui door een wolk zijn gegrepen en nooit teruggekeerd: hij was vergoddelijkt.  Een mooi verhaal, de legendarische eerste koning van Rome waardig. Een andere versie is minder verheven.  Romulus, die zich steeds tirannieker ging gedragen, zou door opstandige senatoren naar de bewuste plek zijn gelokt en vermoord. Om zijn plotselinge verdwijning te verklaren werd het volk wijsgemaakt dat hij was vergoddelijkt.  Het tegenwoordige gebouw dateert van 118 - 125, de tijd van keizer Hadrianus van wie men zegt dat hij het heeft ontworpen.

De koepel is van binnen een volmaakte halve bol met een middellijn van 43,30 meter iets groter dan die van de St. Pieter. Wanneer je de andere helft er tegen aan zou plakken zou de volledige bol precies de vloer raken. Het Pantheon is niet alleen een van de best bewaard gebleven gebouwen maar ook een van de meest geheimzinnige want wie of wat hier werd vereerd is nog altijd onduidelijk.  In mei 609 werd het gebouw de kerk van Maria en de Martelaren.Vele eeuwen later werd het de grafkerk van het Italiaanse koningshuis. Tot nu toe werden er twee koningen bijgezet: Victor Emanuel 11 en zijn zoon Umberto.

Zeer waarschijnlijk zal het daar wel bij blijven gezien de houding van Victor Emanuel 111 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naast het graf van koning Umberto ligt het vitrinegraf van Rafaël met de beroemde spreuk:  Hier rust Fafaël, voor wie de grote moeder aller dingen (= de natuur) vreesde: bij zijn leven om door hem te worden overtroffen, bij zijn dood om met hem te sterven.  Rafael stierf op zijn 37e verjaardag, 6 april 1520. 
Het is niet zo druk in het Pantheon, gelukkig! 
Zo kunnen we de mozaiek-vloer goed bewonderen.
Ook bewonderen we de Mattheüs-serie in de kapel van de Luigi de Francesi.  Drie beroemde schilderijen van Caravaggio met episoden uit het leven van de apostel Mattheüs. Deze serie wordt tot Caravaggio's beste werk gerekend.   Door af en toe links en af en toe rechts af te slaan komen we op de Piazza Navona.  Een prachtig plein dat een beetje doet denken aan Montmartre in Parijs.  Het wemelt er van de schilders , tekenaars, levende standbeelden e.d.  De naam Navona is een verbastering van agona = spel wedstrijd, naar de spelen die hier, op deze plek werden gehouden.

Het plein met de omliggende bebouwing geeft nog duidelijk de vorm en de omtrek van het vroegere Circus weer, het plein ligt daar waar eens de arena was. Om de vijf jaar werden hier naar Grieksvoorbeeld spelen gehouden met een gevarieerd programma: wagenrennen, worstelen, gladiatorengevechten en voordrachtwedstrijden.

Later was hier eeuwenlang een dagelijkse groente-en fruitmarkt.  Nu is er jaarlijks een beroemde kerstmarkt.  De blikvanger op het plein is de Vierstromenfontein uit 1651. Het is een geniaal en gedurfd ontwerp van Bernini, die de bijna driehonderd ton zware obelisk heeft geplaatst op een solide voetstuk. De rivierbeelden stellen de vier toen bekende continenten voor: Europa met de Donau, Afrika met de Nijl, Azië met de Ganges en Amerika met de Rio de la Plata.
We komen tenslotte uit op de drukke Corso Vittorio Emanuele.
Pakken een terras en daarna de bus naar huis.
Daar eten we heerlijke mozzarella met tomaten en proscuito.

Natuurlijk weggespoeld met een frisse, witte, Italiaanse wijn,  onderweg gescoord.
Het leven is goed hier!