maandag 11 maart 2013

Ogoh, ogoh en Nyepi.

Nyepi:
geen auto, geen werk, geen eten, geen geluid, geen lampen aan en geen sex.

Nyepi is de Dag van de Stilte en valt dit jaar op 12 maart, morgen dus.
Het is één van de belangrijkste feesten op Bali en we verheugen ons het morgen mee te maken. Het feest vindt jaarlijks plaats op de eerste dag van de Saka-kalender, de maankalender van de Hindoes. 
Het is dus eigenlijk nieuwjaarsdag op de Hindoe kalender, specifiek gevierd hier op Bali en gerespecteerd door vriend en vijand.  Zelfs de muessin van de Moskee die normaliter vijf keer per dag oproept tot gebed, de zgn azan, zal niet gaan zingen.     
                                                                                                       
De dag voor Nyepi, vandaag dus wordt Ogoh-Ogoh gevierd.  Het is gebruikelijk die dag juist veel lawaai te maken met bamboekanonnen, potten en pannen
De straten zijn gevuld met gigantische van papier-mache gemaakte op bamboe draagrekken getimmerde monsters die de boze geesten moeten weren.             
brief van de kepala dessa
Deze enorm grote poppen noemt men ogoh-ogoh.                                            
                           
Elke wijk maakt zijn eigen pop en voert een 30 minuten durende show op voor een jury want het is ook een wedstrijd.
De poppen zijn vaak beeltenissen van de Hindoe Goden.
Met felle kleuren, enorme slagtanden, grote uitpuilende ogen en heel veel haar symboliseren zij de boze geesten die verwijderd moeten worden van het eiland.  Dit met het oog op vrede en harmonie op Bali voor het komende nieuwe jaar. In de Ogoh-Ogoh processie aan het eind van de middag worden de grote poppen rondgedragen door  de straten van het dorp.  Voorop lopen de kinderen met hun eigen monster.  In onze wijk is dat Haneman, de apenkoning, vertelde Putu, de tuinman. Zijn zoon van zes is drager, een hele eer. De kinderen worden gevolgd door andere ogoh-ogohs en een luidruchtig orkest. 

We zagen de afgelopen week dat in de omringende dorpen poppen werden gemaakt.
's Middags toerden we met de brommer door diverste omringende dorpen.
Overal werden we onthaald om de pop van de wijk te bewonderen.
We stonden versteld van het kunstzinnige gehalte van de poppen.
Je moet toch echt wel wat in je mars hebben om zoiets te kunen maken.
Wat we hier vaak zien is meer van hetzelfde maar deze monsters waren alle anders.

Op een gegeven moment, bij ons in het dorp om vijf uur verzamelen de dragers zich en wordt de stoet gevormd. De optocht trekt eerst door het dorp maakt bij iedere kruising rondtrekkende bewegingen om de geesten die volgen in de war te brengen.  Vervolgens gaat het naar het strand waar de ogoh-ogohs in de brand worden gestoken tot grote vreugde van de toeschouwers.  Voorafgaand is er op het strand een grote offer ceremonie aan de geesten van de onderwereld die immers in de zee leven.
De verdere avond en nacht wordt er luidruchtig en uitbundig feest gevierd.

Twee dagen voor Nyepi is Melasti, een processie van de Hindoe-gelovigen waarop ze de tempelbeeltenissen naar het strand brengen voor reiniging.
Daar hebben we niets van gemerkt.                                          

De dag na Ogoh-Ogoh is het Nyepi.                                      
Om precies te zijn van 6 uur 's ochtends tot de volgende dag 6 uur.
Op deze dag van absolute stilte en donkerte mag je geen activiteiten ondernemen. Er wordt geen vuur aangestoken, geen water gekookt, ook geen eten. Er wordt niet gewerkt en er is geen verkeer op straat, er wordt niet op motoren, brommers en in auto's gereden.
Ook geen mensen op straat en geen amusement. 
Verder wordt toeristen de toegang tot het eiland Bali ontzegd want het vliegveld is gesloten. Van aanwezige toeristen wordt verwacht dat zij zich ingetogen gedragen en binnen blijven in het hotel.  Ook alle winkels, banken en andere instellingen zijn gesloten en op straat blijven 's nachts de lichten uit. Er is geen verkeer.  De mensen moeten binnen blijven om te vasten en te mediteren.

De kepala dessa, de burgemeester van onze wijk is bij ons op bezoek geweest en heeft ons gevraagd 's avonds binnen eventueel  één lamp aan te houden die geen licht naar buiten straalt.
Dit om te voorkomen dat we dwalende geesten aantrekken.
Ook mogen we ons niet op straat begeven.
We kregen een  papier met uitleg.  We kunnen het helaas niet lezen.

Onze kokkie vertelde dat ze maandag en dinsdag helaas niet kon komen werken. Ze moest heel veel eten koken voor Nyepi.  Hoezo veel eten, vroegen wij. Je moet toch vasten en mediteren?   Ach, zei ze, wat moet je anders doen als je de hele dag binnen moet blijven?
Iedereen slaat heel veel in.  Er zijn nog wel mensen die vasten, mediteren maar dat zijn er niet veel.  Heel soms zijn er ook nog mensen die de hele dag niet praten, hun mond houden wat eigenlijk de bedoeling is.  Maar tegenwoordig doen we dat niet meer.

De stilte en het niet gebruiken van licht en lamp op nyepi is om de boze geeesten, die toch nog overvliegen in de waan te brengen dat er op Bali geen mensen zijn.
De boze geesten hoeven dus niet op het eiland te komen want wat je niet ziet en niet hoort, is er niet.
En zo is het!

Wij stonden om een uur of vijf te wachten op de optocht.
Helaas was hij al eerder vertrokken, gemist dus.
Vijf uur?  och,  jam karet, uur van elastiek, van rubber!
We hebben nog een uurtje gewacht maar om een uur of zes wandelden we naar restaurant Tropis waar Peter en Sollan een tafel hadden gereserveerd.  Hier wachten we onder het genot van een seafood platter met Bintang de optocht af.  Dat was wel zo gerieflijk!  Zij kwamen vanaf de dolfijnen langs het strand.
Bij ons draaiden ze voor het laatst enkele rondjes om de geesten te verwarren en brachten hun monster daarna naar de cemetary om te verbranden.                                                                                                      
Na een stevig optreden van het orkest met heel veel geluid werden de poppen verbrand.
Wij genoten vanaf onze plek eerste rang.                                                          
Het feest duurde nog tot in de late uurjtes.



Vandaag is het heel stil.
Zo stil dat je alleen de vogels hoort.
Lekker is dat wel!
Pim heeft de pomp van het zwembad ook maar uitgedaan.
We zitten stiekem wel buiten maar praten zachtjes in onze ommuurde tuin.
Niemand kan ons zien.
Zo meteen gaan we proberen te zwemmen zonder geluid te maken.
Ik ben benieuwd!