Pim plande na afloop van de dag de route langs de tempels die we de volgende tour zouden bezoeken. Wij hadden dan een dag de tijd om te studeren.
Het is mijn ervaring dat wanneer je weet wat je gaat bezoeken je meer ziet.
We vertrokken 's morgens vroeg om een uur of acht. Lunchten tijdens het heetst van de dag en waren dan om een uur of vier terug in ons hotel. De eerste dag reden we het zgn. kleine circuit. Dat houdt o.a. in de tempel van Angkor, de tempel van Thom, Angkor Thom met de Bayon en Preah Khan. Woensdag en vrijdag delen van het grote circuit.
Nog een beetje geschiedenis:
De periode van Angkor duurde ruim 600 jaar van 802 tot 1431.
Het machtige rijk van de Khmer strekte zich op zijn hoogtepunt uit van het zuiden van China tot Vietnam, Thailand en Birma. De tempels die in deze periode in en rond de stad verrezen zijn het hoogtepunt van de bouwkunst van Zuidoost Azië. Niets in Europa is vergelijkbaar met deze monumentale bouwwerken. De bouwwerken waren staatstempels bedoeld voor de cultus van de god-koning. Doordat koningen hun voorgangers probeerden te overtreffen in bouwprestaties ontstonden steeds ingewikkelder complexen met heiligdommen, hallen en galerijen, al dan niet versierd met bas-reliëfs. De meer dan 100 tempels liggen verspreid over een terrein van 230 km2 en vormen samen eigenlijk één groot openluchtmuseum.
Voor Cambodjanen is Angkor Wat meer dan een verwijzing naar een roemrucht verleden. Het is de nationale trots o.a. tot uitdrukking komend in de vlag waarop de contouren van de tempel prominent aanwezig zijn. Toen een Thaise filmster in 2003 suggereerde dat Angkor Wat op historische gronden tot Thailand behoort was dat voor de inwoners van Phnom Penh aanleiding de ambassade van het buurland plat te branden. Over de naam Angkor Wat bestaat de nodige verwarring. De hoofdstad van het rijk heette officieel Jasodharapura, naar de stichter koning Jasovarman 1 (889 - 900).De plaats werd al snel Angkor (= Stad) genoemd, dat bleek voldoende.
Angkor Wat is nu zowel de naam van de beroemde tempel met de vijf torens als de aanduiding voor het hele tempelgebied. De Khmer hebben helaas nauwelijks teksten achtergelaten die licht zouden kunnen werpen op het leven in Angkor. De manuscripten van palmblad waren in het vochtige klimaat geen lang leven beschoren. De stenen inscripties in Sanskriet en Khmer benadrukken vooral de daden van de vorsten. Alleen de bas-reliëfs op de tempelmuren schetsen het dagelijks leven.
Angkor Wat.
Suryavarman 11 bouwde van 1113 tot 1150 de tempel Angkor Wat, de grootste tempel van het rijk. Ter illustratie dit is in dezelfde periode als de bouw van de Notre Dame in Parijs.
Het bijzondere is dat het heiligdom in tegenstelling tot andere bouwwerken met de opening op het westen ligt. De ligging op het westen wordt doorgaans geassocieerd met de ondergaande zon en de dood maar ook met de god Vishnoe waarvan de koning de vertegenwoordiger op aarde was. De tempel heeft een gracht van 200m breed en meer dan 5 km. lang rond het complex.
Je nadert de tempel over een brede, natuurstenen toegangsweg.
Dan kom je bij de eerste van vier concentrische muren die de
centrale tempel omringen.
Om je een indruk te geven van de grootte:
Deze rechthoekige muur is een kilometer lang en 800 meter
breed en heeft een toegangspoort met drie ingangen. Er is een speciale ingang voor de olifanten. Het eerste niveau is 4 meter
hoog en wordt omringd door een 800 meter lange zuilengalerij met bas-reliëfs. Het gewone volk mocht niet verder gaan dan het eerste niveau. Hier konden de mensen de bas-reliëfs bewonderen die bedoeld waren als religieuze en staatkundige les, ter meerde eer en glorie van de goden en vooral de god-koning.
Het tweede niveau is omsloten door een galerij met torens op de hoeken. De binnenmuren zijn versierd met 1500 sierlijke apsara's, hemelse godinnen.
Het derde en hoogste niveau was uitsluitend toegankelijk voor de koning en hogepriester.
Hier is de 42 meter hoge centrale tempel met op de top het heiligdom van de god Vishnoe.
De bas-reliëfs zijn prachtig. Hoogtepunt vond ik de scène "Het karnen van de oceaan van melk".
Dit is een beroemd verhaal uit het dichtwerk Ramayana.
Angkor Thom
Jayavarman V11 ontwierp van 1181 - 1219 een nieuwe hoofdstad voor zijn rijk.
Het werd de door muren en grachten omringde stad Angkor Thom.
Angkor Thom betekent "Grote Stad" en ligt 2 km verder dan Angkor Wat.
Op het toppunt van de macht woonden hier honderdduizenden inwoners.
De stad werd omringd door een 100 meter brede gracht van 12 km. lengte.
De volgende linie was een 8 meter hoge muur. 
Alleen leden van de koninklijke familie, priesters, militairen en ambtenaren verbleven binnen de muren. De tempel Bayon was het centrum van de hoofdstad Angkor Thom. De meer dan 200 glimlachende gezichten van de Boeddha op de 54 torens verlenen de tempel zijn grote aantrekkingskracht. Archeologen waren het aanvankelijk oneens over wie de beelden voorstelden: Shiva, Brahma of Boeddha. De gangbare theorie is nu dat de gezichten toebehoren aan de boeddha van het mededogen maar gemodelleerd zijn naar het portret van de koning.Ta Prohm
Ta Prohm, een van de favoriete monumenten van Angkor is helemaal overgroeid door de jungle en geeft een goed beeld van de toestand waarin Franse archeologen de tempels in 1860 aantroffen.
Het wordt bewust niet gerestaureerd om te laten zien hoe het er oorspronkelijk uitzag.
Gigantische boomwortels houden de stenen in een ijzeren wurggreep.
Planten ontspruiten in voegen en bomen groeien op muren of boren zich door daken.
Ta Prohm werd in 1186 als boeddhistisch klooster gebouwd door Jayavarman V11 en is gewijd aan zijn moeder.
Banteay Srei
Een tempel die ik ook erg mooi vond was de Banteay Srei, de Citadel van de Vrouwen.
Gebouwd van 967 tot 1000. Officieel geen staatstempel en daarom beperkt van afmetingen.
Het complex werd in 1914 door de Fransen ontdekt. In de jaren dertig geheel ontmanteld en steen voor steen weer opgebouwd.
Het verkeert nu in een uitstekende conditie.
Het heiligdom is aan Shiva gewijd en ligt 25 km ten noordoosten van Angkor. Het kleine tempelcomplex is gebouwd van zacht roze zandsteen.
Dit zachte zandsteen liet zich makkelijk bewerken en daardoor konden ze het beeldhouwwerk diep uithakken waardoor er een bijna driedimensionaal effect ontstond.
Doordat het zandsteen na bewerking in de loop van de jaren harder werd zijn de reliëfs goed bewaard gebleven. Ook hier op muren, ramen, deurkozijnen en daken in steen het verhaal van de Ramayana. Ook een hele mooie scene is de
ontvoering van Sita door de demonenkoning Ravana. In de nissen vind je duizende beelden van godinnen, gehuld in traditionele kleding en met prachtig gebeeldhouwde sieraden.
Na de dood van Jayavarman V11 raakte Angkor in verval.
De laatste koning vertrok en gaf Angkor prijs aan de wildernis.
Het duurde vier eeuwen voor Franse onderzoekers de tempels ontdekten.
In Battambang hoorde de Fransman Henry Mouhot (1826 - 1861) die op reis was voor het verzamelen van planten, insecten en vooral vlinders over de ruïnes van een stad in de jungle aan de overkant van het meer Tonlé Sap. In januari 1860 stak hij het meer over en liep door een bos met grote rotsen - die bij nadere beschouwing overgroeide gebouwen bleken te zijn - tot hij oog in oog stond met de tempel van Angkor Wat. Mouhot bleef drie weken in Angkor. Hij maakte aantekeningen en schetsen in dagboeken. In 1861 overleed hij in Laos aan de gevolgen van malaria. Zijn broer zorgde voor publicatie van de dagboeken. Anderen zetten zijn werk voort. De systematische bestudering en restauratie van Angkor begon in 1898.
Na het vertrek van de Fransen gingen de restauratieprojecten door tot de komst van de Rode Khmer in 1975 daar een einde aan maakte. Van oorlogsschade was gelukkig weinig sprake.
In 1993 kwam Angkor op de werelderfgoedlijst van de UNESCO, als bevestiging dat ze tot het beste behoren dat de menselijke beschaving heeft voortgebracht.
Sindsdien werken teams van Franse, Japanse, Indiase en Indonesische experts tot op heden aan de restauratie.
